Opinia prawna w sprawie odliczeń VAT

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2005 roku

38/08/2005/RAS

OPINIA PRAWNA

Czy siedzenia składane (ławki boczne) przymocowane wzdłuż pojazdu w jego przestrzeni ładunkowej należy uznać za rząd siedzeń, o którym mowa art.86 ust. 4 pkt. 1, 2 Ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. (Dz.U. nr 90, poz. 756) o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw, oraz czy tak wyposażone samochody, mogą korzystać z pełnego odliczenia VAT? 

W naszych polskich realiach gospodarczych w użyciu pozostaje nadal wiele pojazdów nazywanych potocznie towarowo-osobowymi, które w przestrzeni ładunkowej posiadają dodatkowe miejsca dla pasażerów, zazwyczaj w postaci składanych siedzeń lub ławek przytwierdzonych do bocznych wewnętrznych części nadwozia pojazdu. Na tle nowo obowiązujących przepisów dotyczących odliczenia podatku VAT powstała wątpliwość w jaki sposób, należy stosować wprowadzone przepisy do powyższej grupy pojazdów. Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 21 kwietnia 2005 r. (Dz.U. nr 90, poz. 756) zmienia przepisy dotyczące zasad rozliczania podatku naliczonego przy nabyciu samochodów osobowych oraz niektórych innych pojazdów samochodowych. Zgodnie z art.86 ust.3, w brzmieniu nadanym powyższą nowelizacja, w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczajacej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca nie więcej jednak niż 6 000 zł. Powyższe zasady związane z ograniczeniem kwoty podatku naliczonego nie dotyczą określonych kategorii pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust.4 w/w ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. tj. m.in. 1) pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegroda, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van; 2) pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwała przegroda i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionowa ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolna krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolna krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków; Powyżej przedstawione normy, uzależniają możliwość pełnego odliczenia podatku od cech konstrukcyjnych pojazdu takich jak ilość rzędów siedzeń, długości przestrzeni ładunkowej oraz oddzielenie ścianą lub trwałą przegroda. Legalne określenie siedzenia i siedzenia składanego określa Regulamin nr 17 Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, stanowiący załącznik do porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych wymagań technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań określający jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w zakresie siedzeń, ich punktów kotwiczenia oraz zagłówków. (E/ECE/324, E/ECE/TRANS/505 ? Rev.1/Add.16/Rev.4 z 31 lipca 2002 r.) Na mocy Oświadczenia Rządowego z dnia 10 lutego 2004 r. (Dz.u z 2004 r., nr 112, poz.1185) Polska jest związana treścią powyższego Regulaminu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 30 grudnia 2003 r. w sprawie homologacji pojazdów samochodowych i przyczep (Dz.U. z 2004 r. nr 5, poz.30) stanowi on podstawę do wydania przez ministra świadectwa homologacji dla przedmiotu wyposażenia lub części pojazdu (§ 5 ust.1). Zgodnie z definicjami podanym w pkt. 2.3 oraz 2.9 Regulaminu ? termin ?siedzenie? oznacza zespół, który może ale nie musi być integralna częścia struktury pojazdu, przeznaczony do siedzenia dla jednej dorosłej osoby. (Określenie to obejmuje siedzenie indywidualne lub część siedzenia kanapowego przeznaczona do siedzenia dla jednej osoby). Natomiast termin ?siedzenie składane? oznacza siedzenie dodatkowe przewidziane do wyjątkowego użycia, które normalnie jest złożone. Zgodnie z powyższym, siedzenie składane przeznaczone jest tylko do wyjątkowego użycia i jego zamontowanie nie powinno stanowić przesłanki do uznania, że przestrzeń w której jest zamontowane traci walor przestrzeni przeznaczonej do przewozu ładunków oddzielonej ścianą lub trwałą przeszkoda. Kolejne Regulaminy EKG ONZ określają także warunki techniczne mocowania siedzeń oraz usytuowania i mocowania ich pasów bezpieczeństwa. Zgodnie z zawartymi tam normami przedmiotowe siedzenia składane (ławki), pomimo że pojazdy je mające zostały dopuszczone do ruchu, zazwyczaj nie spełniają podstawowych warunków zapewniających ich pasażerom bezpieczeństwa (przykładowo: brak pasów bezpieczeństwa, zagłówków, zbyt niskie oparcia siedzeń, brak regulacji, budowa z materiałów nie spełniających wymogów bezpieczeństwa dla siedzeń samochodowych) Należy zwrócić uwagę, 5e art. 86 ust.4 pkt.1 i 2 reguluje tylko i wyłącznie sytuacje zamontowania w pojeździe rzędu (rzędów) siedzeń oddzielonych od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegroda. Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług nie odnosi się natomiast do sytuacji, gdy w samochodzie w oddzielonej przestrzeni ładunkowej znajdują się siedzenia składane lub ławki mocowane do bocznych wewnętrznych części nadwozia pojazdu. Należy podnieść, że nie mogą one stanowić rzędu siedzeń, w sensie pojmowanym przez przedmiotową ustawę, gdyż są one mocowane w przestrzeni ładunkowej, prostopadle do rzędów siedzeń mocowanych z przodu pojazdu tj. do siedzeń kierowcy i pasażerów, do których bezpośrednio odnoszą się opiniowane normy art. 86 ust. 4 pkt.1 i 2. Ustawa stanowi tylko i wyłącznie o rzędach siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegroda, a siedzenia składane (ławki) znajdują się już w części przewidzianej do przewozu towarów zazwyczaj nie są ustawione w rzędzie. W związku z powyższym należy przyjąć, że pojazdy, które maja standardowe rzędy siedzeń oddzielone od części ładunkowej a dodatkowo wyposażone są w siedzenia składane (ławki) wzdłuż bocznych części nadwozia pojazdu mogą korzystać z pełnego odliczenia VAT o ile spełniają wymagania ustawy zawarte w art. 86 ust.4 pkt. 1 i 2. Przyjecie, że są to kolejne rzędy siedzeń jest nieuprawniona interpretacja obowiązujacych w tej mierze przepisów, w swojej konsekwencji szkodliwa dla podatnika. Analizując treść opiniowanych przepisów należy uznać, że ustawodawca nie uwzględnił w ich treści sytuacji, gdy pojazd posiada boczne siedzenia składane (ławki) w przestrzeni ładunkowej. Sytuacja ta może doprowadzić także do sytuacji różnego rozumienia wspomnianych przepisów w kontekście odnoszonego problemu co może doprowadzić w konsekwencji do sytuacji niekorzystnej ich interpretacji w stosunku do zainteresowanej grupy podatników. Rozpatrując opisany przypadek należy także przypomnieć, że zgodnie z Art. 120 Ordynacji podatkowej - Organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa?., a zgodnie z utrwalonym orzecznictwem polskiego sadownictwa administracyjnego ;Jedna z fundamentalnych zasad, na których opiera się w Polsce porządek prawny, jest wyrażona miedzy innymi w art. 8 kodeksu postępowania administracyjnego (obecnie art. 121 § 1 ordynacji podatkowej) zasada zaufania do organów państwa. W myśl tej zasady nie można przerzucać na podatnika błędów lub uchybień popełnionych przez samego prawodawcę (niejasność przepisów), jak i przez organ podatkowy (niewłasciwą ich interpretacja). (NSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 1999 r. III SA 8092/98, podobnie: WSA w Opolu w dniu 1 marca 2004 r. I SA/Wr 1950)

Źródło: PISKP